بازسازی و طراحی داخلی خانه بی مرز | دفتر طراحی مرز
موقعیت: ایران، تهران
معمار: حامد اخوی زادگان
تیم طراحی: نیما هیئت، صبا مهرآرا، نسترن شاهرخی، محسن رضاخانی
مساحت زیربنا: ۱۲۰ متر مربع
اجرا: امیرحسین نصیبی
سال: ۱۳۹۸
عکس: نیما هیئت
همانطور که طراح اشاره می کند، خطوط مرزها را شکل می دهند و مرزها خود عرصه زندگی را. تعریفی که شد شاید در مقیاس خورد شهری و کلان قاره ای منطقی به نظر برسد، اما ممکن است که جهان شمول نباشد به ویژه برای جهانگردانی که مرز برایشان بیش تر عاملی محدود کننده است تا تأمین کننده امنیت.
پروژه ی حاضر که شامل بازسازی و طراحی داخلی خانه بی مرز است، به یک جهانگرد تعلق دارد. این شخص برای مرزبندی سیاسی و جغرافیایی اهمیت چندانی قائل نیست و بالغ بر ۱۲۰ مرز را به منظور سیاحت درنوردیده است. وی خلاف تصور عموم “هیچ جا خونهی آدم نمیشه” هر نقطه از دنیا و این کره خاکی را خانه ی خود می داند. با توجه به این موضوع طراحان ایدئولوژی کارفرما را در بازسازی و طراحی داخلی خانه اش، به ایده ای در راستای حذف مرزها تبدیل ساختند. مرزهایی که عمدتا عامل محدودکننده بودند تا تعریف کننده ی فضا.
افزون بر موراد مذکور طراحان از خلقیات کارفرما چنین استنباط کردند که سفرهای متعدد او موجب از بین رفتن قطعیت های مختلف مانند قطعیت های ذهنی و فیزیکی شده که هر قومی برای خویش رغم زده و از دیدگاه او رنگ این قطعیت ها با هر سفر کمرنگ تر شده است. بدین ترتیب طراحان به فضاها عملکردهایی دوگانه داده تا هر فضا صرفا تعریف کننده یک عملکرد نباشد و گاهی با اختلاط این عملکردها، فضاهای جدیدی نیز شکل بگیرد.
آن ها در پلان، مقطع و نما تا جایی که امکان داشت خطوط را حذف کرده و در تلاش بودند تا دو مشخصه را از فضای موجود استخراج کنند:
_ خلق فضای بینابینی
_ ایجاد سیالیت فضایی
در طراحی جدید فضاهای تعریف شده، در تعامل باهم قرار گرفته و به مناسبت تناوب عرصهها در طول یکدیگر، سرویس های مختلفی به کاربر ارائه می دهند تا از قطعیتی برخودار نباشند. به طوریکه برخی فضاها نه بیرون است نه داخل، نه سرویس گیرنده است نه سرویس دهنده و بدین ترتیب ویژگی بینابین را به خود اختصاص داده اند.
طراح از سویی دیگر سیالیتی به برنامه فیزیکی افزودند تا صاحب خانه جهت انجام هر فعالیتی محدود به استفاده از یک فضا نباشد و ارتباط بصری آنها نیز در حین فعالیت ها قطع نشود، خواه در اتاقخواب باشد خواه در نشیمن و یا در فضای تعامل، می تواند بیاساید.
گاهی نیز حریم فضاهای جدید توسط مرزهای جمع شونده و ریلی، در هم آمیخته میشود تا هرچه بیش تر به چالش های مورد نظر پاسخ داده شده باشد. این امکان توسط مکانیزم های ریلی قابلیت تبدیل دو فضا به یکدیگر و یا یکپارچه شدن فضاهای بینابینی با همدیگر را در پروژه تامین می کند تا نتوان تعریف مشخص و واحدی از فضا ارائه داد.
درحالیکه فضای آسودن و تعامل کردن به کاربر سرویس می دهد، می توان آن را توسط جداکنندهی شیشه ای به فضای بالکن سرپوشیده الحاق کرد تا تعریف قطعی ای از بالکن وجود نداشته باشد و با باز کردن پنجرهی سرتاسری بالکن، تمام فضای خانه را با هوای آزاد در حال خود رها کرد. یا حتی میتوان درخت سرو چندین ساله را با حذف مرز به درون کشید و یا راهروی ارتباطی به اتاق را در مجاورت آشپزخانه ی باز قرار داد تا همیشه فقط راهرو، راهرو نباشد و برای حرکت در خانه، مسیرهای دیگری نیز خودشان را به عنوان حق انتخاب به استفاده کننده ارائه کنند.