خانه کبوتر | دفتر معماری فتوره چیانی
موقعیت: ایران ، تهران ، لواسان
معماران: مجید فتوره چیانی، حمید فتوره چیانی
تیم طراحی: روحاله کشمیری
مساحت ۱۲۰۰ مترمربع
طراحی سازه: وحید قراخانی نیا (شرکت باستان پل)
اجرای سازه بتنی: گروه مهندسین تندیس آرا
تأسیسات: امیر سادات اخوی
هوشمندسازی: شرکت فنی مهندسی هوشمند بنیان
سرپرست اجرا: حمید رضا یزدانی
اجرای دکوراسیون چوبی: حمیدرضا سلطان دوست
خط نقاشی: شاهین اسکندری
مشاور نورپردازی: شرکت فاد و شرکت خانه نور
عکس: پرهام تقی اف
تاریخ آغاز پروژه: ۱۳۹۳
تاریخ اتمام پروژه: ۱۳۹۶
جایزه: ساختمان سال ۱۳۹۶ ایران/ تقدیر شده جایزه معمار در بخش مسکونی ویلایی/ مجله معماری ۱۳۹۶
این پروژه شامل طراحی ساختمان چند عملکردی خانه کبوتر می باشد. داستان طراحی این پروژه از زمانی آغاز شد که کارفرمای پروژه که بانویی نیکوکار بود، برای سفارش ویلایش در منطقه لواسان به دفتر معماری فتوره چیانی مراجعه کرد. کارفرما می خواست تا این فضا علاوه بر خانه ای برای وی، پذیرای مجمع ها و گردهمایی های خیریه نیز باشد. این خیریه از نوجوانان و جوانان نخبه ای که توانایی و استطاعت مالی برای تحصیل ندارند حمایت می کند. طراحان با توجه به شناخت دیرینه ای که از این بانوی خیرخواه و شخصیت ویژه ی ایشان و همچنین خانواده محترمشان داشتند، تصمیم گرفتند تا بنایی را برای ایشان طراحی کنند که معرف ویژگی و خصوصیات رفتاری وی در قالب فرمی قابل درک باشد. بدین صورت تصمیم به طراحی ساختمانی بی ادعا و گشاده رو گرفتند که دیدی وسیع به محیط اطراف خود داشت. ساختمانی که در عین سادگی و بی ادعایی، حرف های زیادی را در جای جای خود برای گفتن داشته باشد.
با توجه به علاقه ی کارفرما به شعر، موسیقی و هنر و پیام های عاشقانه ای که ایشان هر روز نثار اطرافیانشان می کردند، المان هایی در ذهن طراحان نقش گرفت که راهی ارتباطی میان آن ها، کارفرما و میهمان های این ویلای مسکونی را به وجود می آورد. این ها عبارت بودند از:
شاخص هایی مانند خط ایرانی، نقاشی، ترکیب خط و نقاشی، حجم و واژه رازآلود عشق که تمامی این عرصه ها را به هم پیوند می داد و در نهایت کبوتری که این پیام عشق را به گوش سایرین می رساند. به مرور زمان سبد ایده ها و خواسته ها برای طراحی پروژه آماده می شد و فرم اصلی ساختمان در ذهن طراحان پررنگ تر می شد و نقش می بست. طراحان می بایست در ابتدا ساختمان را به دو بخش مسکونی و عمومی تقسیم می کردند. یکی از چالش های اصلی طراحان در این پروژه ایجاد ارتباط بین فضای عمومی و خصوصی (مسکونی) بود که باید در عین یکدست بودن ظاهر ساختمان؛ در دل خود، فضای عمومی و خصوصی را تفکیک کند. در طراحی فضا و همچنین نمای بیرونی ساختمان سعی بر این شد تا مخاطب درک واحدی از فضا و نمای ساختمان داشته باشد و به علاوه از پیچیدگی های عملکردی ساختمان دور بماند و در عمق این سادگی، فضاهای مسکونی (خصوصی) و عمومی به راحتی و به دور از هیجان کنار یکدیگر قرار گیرند و حریم خصوصی هر کدام کاملا حفظ شود.
طراحان در طراحی سالن تصمیم گرفتند با بزرگترین گشودگی که امکان ساختش میسر بود؛ یعنی یک قاب پیش تنیده به طول ۱۶ متر،سالن را با بیش ترین میزان دید و نور به فضای سبز بیرونی متصل سازند _ با پنجره های متحرکی که بعد از باز شدن به طور کامل، تصویری بی لکه از فضای بیرونی را به نمایش می گذاشت. بعد از ایجاد قاب سفید نما و تفکیک فضاها بواسطه این قاب ها، نوبت به لوورهای سفید چوبی رسید تا نقش این نما را به یکدیگر بدوزد و در هنگام برگزاری مراسم و بسته بودن لوورها تصویر یکپارچه ای را برای مخاطبان ترسیم کند و حریم خصوصی برای فضای مسکونی نیز به طور کامل محفوظ بماند. در سالن عمومی تمامی ملزومات برای این بخش چون سرویس های کافی، آشپزخانه صنعتی، اتاق تعویض لباس و همچنین یک دفتر کار لحاظ شد. با توجه به در خواست کارفرما طبقه ی بالای ساختمان به یک واحد بزرگ برای خودش و دو واحد کوچک برای فرزندانش تقسیم شد.
تمامی روایتی که طراحان از این پروژه برای مخاطبان در نظر داشتند _ که از جلوی درب ورودی شروع می شد و تا به مرحله نشستن میهمانان آن ها را همراهی می کرد_ می بایستی از همان روز اول پیش بینی می شد و جای هیچ گونه بداهه گویی در زمان اجرا باقی نمی ماند. بدین ترتیب طراحان از همان ابتدای کار، طراحی پروژه با همکاران هنرمند (خطاط، نقاش، مجسمه ساز و ..) آغاز کردند و این روند تا پایان پروژه ادامه داشت.
مزایای پروژه
یکی از نوآوری هایی که در اجرای این پروژه صورت گرفت، ساخت و اجرای پنجره سالن اجتماعات بود. با توجه به بزرگ بودن قاب پنچره سالن و طولانی شدن آن ها به طول ۱۶ متر با امکان جمع و بسته شدن، باید تمامی رفتار سازه ی پیش تنیده پیش بینی می شد تا بدین صورت در فصل گرما و سرما فشار مضاعفی به پنجره ها وارد نگردد و پنجره ها قابلیت باز و بسته شدن را داشته باشند؛ زیرا هرگونه فشار سازه ای غیر قابل پیش بینی در داخل این قاب ها باعث ایجاد شکستگی در پنجره های ساختمان می شد. بدین ترتیب روند محاسبه سازه و هماهنگ شدن با شرکت تولید کننده و اجرا کننده، این روند را دشوار و طولانی ساخت ( به خصوص این که نمونه ای چون این در کشور به اجرا در نیامده بود تا راه را برای طراحان هموار سازد).
ساخت وتولید آثار هنری و تجسمی از دیگر مزایای موجود در این پروژه بود که توسط این گروه معماری و همکاری سایر دوستان هنرمندشان بود که نقش گویای پروژه را ایفا می کرد. از نقاط قوت موجود در پروژه می توان به طراحی و ساخت لایتینگ های لابی، دیوارها و همچنین سقف سالن اجتماعات اشاره کرد. در نهایت باید افزود که طراحی و ساخت لوورهای چوبی که تا ۴۸۰ سانتی متر ارتفاع دارند و بدون احتیاج به روغنکاری به راحتی قابل باز و بسته شدن هستند از مزایای موجود در این پروژه می باشند.