خانه آبان | استودیو فضا رویداد شهر
موقعیت: ایران، اصفهان
معمار: مینا معین الدینی، محمد عرب
تیم طراحی: الهه حاج دایی، نازیلا ربیعی، میلاد علیدوستی، آرزو خسروی
مساحت: ۴۵۰ مترمربع
سوپروایزر: بهزاد مویدی
مهندس مکانیک: مهدی دلاوری
مهندس برق: فرید مسعود
طراح سازه: روبین صدیق پور
پیمانکار: مهران انصاری پور
آثارچوبی دکوراتیو: حسین داورپناه
آجرکاری: امید باقری
عکس: محمد عرب، احسان حاجی رسولی ها
سال: ۱۳۹۷
خاورمیانه در دهه های اخیر دستخوش تغییرات زیادی شده است. در دو دهه اخیر در ایران، تحریم ها، سایه جنگ و هژمونی رسانه ای زندگی روزمره ما را تغییر داده است. ناامیدی گسترده در مقیاس فردی و اجتماعی به موجی از مهاجرت منجر شده است، بی ثباتی، سرعت سریع تغییر آرامش ذهن ما را ربوده است. نقش معماری در این شرایط چیست؟
همانطور که معماران اشاره می کنند، آن ها سیاستمداری نیستند که بتوانند جهان را تغییر دهند، آن ها معمار هستند و می توانند بر محیط اطراف خود تأثیر بگذاریم، کاری که پیشینیان ما به خوبی انجام دادند و این خاک و جغرافیای سخت را به مکان بهتری برای زندگی تبدیل کردند. بنابراین به جای رفتن، ماندن را انتخاب کردند و تصمیم گرفتند فضای بهتری برای ماندن ایجاد کنند. این تصمیم زمانی جدی شد که یک نفر سوم به زندگی دو نفره آن ها اضافه شد. اسم دخترشان را آبان گذاشتند.
معماری اصفهان به خوبی به ما یاد داده است که معماری می تواند پر رمز و راز باشد نه اینکه هر چه دارد را یکباره بیان کند پس غیرقابل پیش بینی می شود و با هر چرخش در فضا تصویری جدید به ما می دهد. همه اجزا و مفاهيم در هنگام تقابل تداوم می يابند و كل واحدي را پديد می آورند و به تعبير مولانا، هر چند روز و شب متضاد هستند، از يك حقيقت هستند. طراحان سعی کرده اند هر آنچه را که در معماری گذشته ایران تجربه کرده اند و یاد گرفته اند، یا در یک «دژاوو» به یاد آورده و در قالبی معاصر ارائه کنند.
هندسه معماری خانه آبان به طور کلی برگرفته از الگوی ۳*۳ است که الگوی مادر بسیاری از آثار معماری این سرزمین است. اگر بر اساس آن الگو، حیاط در مرکز قرار می گرفت و فضاها به دور آن سازماندهی می شد، در این خانه، نقش ۳*۳، سه حیاط در گوشه و کنار، به گونه ای تنظیم شده است که هر یک از فضاهای داخلی، نه با یک حیاط و در یک جهت، بلکه هر فضا با دو حیاط و دو جهت مرتبط است.
این حیاط ها که همگی آجری هستند، با توجه به اقلیم اصفهان، شرایطی را فراهم می کنند که زندگی در مرز درون و بیرون دائماً در جریان باشد. از این رو معتقدند خارج از دوگانگی درون گرا و برون گرا، به نوعی معماری دست یافته اند که مانند معماری گذشته، حیاط را یکی از عرصه های زندگی روزمره و همچنین تداوم فضاهای داخلی را در خود جای داده است. با توجه به شیوه زندگی امروزی اجتناب ناپذیر است.
بنابراین به جای اینکه به دانش معماری خود توجه داشته باشند، به تجربه زیسته خود نگریسته، آنچه در سال های گذشته تجربه کرده بودند یا می خواستند تجربه کنند را به کار گرفتند. در رابطه با فضا چه بسیار رفتارهایی که فراموش کرده بودند اما لازم است. و معماری گذشته ما به بهترین نحو به معمارن یادآوری کرد که چگونه فضاهایی که انعطاف پذیر و بدون کارکرد مشخص هستند، می توانند زمینه لازم را برای خلق رویدادهای لذت بخش فراهم کنند. بنابراین، خانه آبان از فضاهایی برای کارکردهای مشخص و روشن تشکیل شده است، اما این خانه بیش از آن، مملو از فضاهای باز، بسته و نیمه باز است که می توان در آن رویدادهای مختلفی را شاهد بود.