
فهرست مطالب
اطلاعات کلی
مطب یک متخصص باید دارای حداقل فضا (تقریباً 150 متر مربع) و عملکردهای تفکیک شده در اتاق ها باشد که بر اساس تخصص متمایزمیشود و گسترش می یابد. یک تقسیم بندی کلی بین بخش های بیمار و کارکنان وجود دارد. معمولا بهتر است در ورودی، اتاق انتظار،رختکن و سرویس بهداشتی در نظر گرفته شود و محوطه پزشک و اتاق مشاوره در نزدیکی قسمت انتظار قرار بگیرند همچنین اتاق درمان و آزمایشگاه نیز در مجاورت آن ها. گسترش فضای مشاوره و معاینه برای درمان های مکرر و یک فضای تشخیصی جداگانه را فراموش نکنید. تعداد و اندازه اتاق ها بر اساس نیازهای های خاص پزشک (پزشک داخلی و عمومی، جراح، ارتوپد، متخصص زنان و غیره) است. فراموش نکنید که در صورت امکان، مکانهای بازی مجزای کودکان میتواند ایده خوبی در قسمت انتظار باشد (مثلاً متخصص زنان).
اتاق انتظار
اندازه با توجه به تعداد و دفعات مراجعه به اتاق های درمان بسته به تخصص پزشک مشخص میشود. اگر روابط به گونه ای سازماندهی شود که نیاز به قرار ملاقات باشد، می توان اندازه اتاق انتظار را کاهش داد. برنامه ریزی قرار ملاقات و ثبت خدمات در پذیرش انجام می شود. کارکنان اینجا باید بتوانند اتاق انتظار و ورودی را نظارت کنند و ارتباط به فضای پزشکی باید تا حد امکان کوتاه باشد.
اتاق مشاوره
اتاق مشاوره پزشک (16-12 متر مربع) یک اتاق محصور شده از نظر دیداری و صوتی است و عمدتاً برای اهداف تعیین تاریخچه مورد، مشاوره، مطالعه یافته های تشخیصی، توسعه طرح ها و پروتکل های درمانی در نظر گرفته شده است. مبلمان باید شامل یک میز با ایستگاه کاری رایانه شخصی، حداقل دو صندلی و نمایشگر اشعه ایکس باشد.
اتاقهای معاینه و درمان
حداقل مساحت مورد نیاز، 20 متر مربع میباشد. این اتاقها با توجه به ماهیت و شکل درمان متفاوت هستند. حداقل مبلمان یک صندلی و کاناپه برای بیمار، چهارپایه گردان، میز کار با سینک و میز ابزار است. فضای کافی برای حرکت باید برای پزشک و بیمار در نظر گرفته شود. اندازه سایر اتاقهای معاینه و درمان خاص (اشعه ایکس، نمونهگیری خون، درمانهای مختلف) بستگی به ابزار تخصصی مورد نیاز، دستگاه و اتاق ذخیره بهعلاوه رختکن (1.5 متر مربع) دارد. یک پذیرایی بزرگ با نور روز و میز (مجهز به رایانه شخصی) با دسترسی مستقیم به پرونده های بیمار بهتر است. در تمام اتاقهایی که با بیمار تماس و تحت درمان قرار میگیرند، باید دستشوییهایی با دستگاههای ضدعفونیکننده اضافی ارائه شود.
مراکز درمانی/کارهای گروهی
ترکیبی از دو یا چند پزشک را نشان می دهد که همراه با کارکنان و امکانات مشترک خدمات ارائه می دهند. ایجاد چنین شیوههایی میتواند منجر به صرفهجویی مشهودی در فضا با بهبود عملکرد و راحتی شود، به عنوان مثال اگر بتوان از امکاناتی مانند اشعه ایکس، آزمایشهای آزمایشگاهی و درمانهای مختلف و همچنین اتاقهای اداری و کارکنان به صورت اشتراکی استفاده کرد.
در انگلستان، درمانهای گروهی عمدتاً شامل پزشکان عمومی (GPs) است که در صورت لزوم بیماران را به متخصصان (معمولاً در بیمارستانها) ارجاع میدهند. فضاهای گروهی ممکن است شامل فضاهایی برای پرستاران، ماماها، بازدیدکنندگان سلامت، فیزیوتراپیست ها و سایر متخصصان سلامت نیز باشد.

نمونه موردی طراحی مطب پزشکی و دندان پزشکی

کلینیک دندان پزشکی دکتر پاکشیر | آتلیه معماری کانتکست
کلینیک دندان پزشکی دکتر پاکشیر ، آتلیه معماری کانتکست موقعیت: ایران، شیراز، چهارراه زرگری، ساختمان گلبرگ معمار مسئول: علی شامس، فرزان جباری تیم طراحی: سید

کلینیک دندانپزشکی دکتر حمزوی | آتلیه طراحی و معماری مهتاب حمزوی
کلینیک دندانپزشکی دکتر حمزوی ، آتلیه طراحی و معماری مهتاب حمزوی موقعیت: ایران، شیراز معمار مسئول: مهتاب حمزوی تیم طراحی: مرجان رحیمی، سمیه ساریخانی کارفرما: دکتر

دندانپزشکی ظفر | رنا دیزاین
دندانپزشکی ظفر ، رنا دیزاین موقعیت: ایران، تهران معمار مسئول: رضا نجفیان تیم طراحی: مینا نظم جو، محسن تاجیک، مریم نجفیان، محمد حسین حمزه لویی،

کلینیک زیبایی لیمون | شرکت مهندسین مشاور صحیفه اسکان
کلینیک زیبایی لیمون ، شرکت مهندسین مشاور صحیفه موقعیت: ایران، تهران معمار مسئول: عماد سوادکوهیفر، عرفان سوادکوهیفر تیم طراحی: شرکت مهندسین مشاور صحیفه اسکان اجرا: عماد

مطب پوست و مو بافتار | احسان توسلی و همکاران
دکوراسیون داخلی مطب پوست و مو بافتار ، احسان توسلی موقعیت: ایران، تهران معمار مسئول: احسان توسلی، سولماز تاتاری تیم طراحی: نیلا شاه محمدی، امیر نجیمی

ساختمان پزشکی ۸۱ قصردشت (فراز) | آرش دبیری، فاطمه میمنی
ساختمان پزشکی ۸۱ قصردشت(فراز) | آرش دبیری، فاطمه میمنی موقعیت: شیراز، قصرالدشت معماران: آرش دبیری، فاطمه میمنی اعضای گروه: آرمان توکلی، امین موحدی، سیاوش امیری،