خانه‌ی صدیق | کوشک طرح

خانه‌ی صدیق، بنایی است دواشکوبه به مساحت حدودی 380 متر مربع که در کوچه‌ی صدیق در محله‌ی قلهک قرار گرفته است. تاریخ ساخت بنا به ابتدای دوره‌ی پهلوی دوم باز‌می‌گردد و آخرین بنایی در کوچه‌ی صدیق است که تاکنون تخریب و نوسازی نشده است. در واقع ساختمان، بخشی از حافظه‌ی جمعی محله است. کاربری بنا در زمان تحویل به تیم طراحی، خوابگاه دخترانه‌ی دانشگاه بود و به این سبب عملکرد کلیه‌ی فضاهای خانه از جمله اتاق و مهمانخانه به خوابگاه تغییر یافته و بخش زیادی از جداره‌ی بیرونی بنا به جهت کاهش دید با ورق‌های ایرانیت پوشانده شده بود. جالب اینکه با وجود استفاده‌ی نادرست و بارگذاری نامتجانس با عملکرد ساختمان، بسیاری از المان‌ها و تزئینات اولیه‌ی ساختمان دست‌نخورده باقی مانده بودند.

خواست کارفرما در ابتدا، نوسازی بنا برای ایجاد دفتر‌کار اداری یک استارتاپ فضای مجازی و محلی برای فعالیت اجتماعی در خصوص گردشگری و تجربیات غذایی بود که در نهایت با پروپوزال تیم طراحی به جهت باززنده‌سازی فضای ساختمان موجود و استفاده از حس نوستالژیک خانه در فضای کار و پرهیز از تخریب حداکثری ساختمان، با استراتژی هزینه‌ی حداقلی موافقت شد. پیش‌ ورودی از یک طرف در کنار پلکان قرار گرفته بود که فضای ارتباطی دو اشکوب بود و از سوی دیگر ورودی طبقه‌ی همکف و راهروی منتهی به حیاطی بود که با باغچه و استخری قدیمی، همان حس محرمیت در هشتی ورودی خانه‌های ایرانی را ایجاد می‌نمود.
فضای نشیمن، اتاق‌ها و آشپزخانه همگی حول فضای هال ورودی چیده شده و با رف‌ها، گچ‌بری‌ها و قاب‌بندی‌ها چشم‌نوازی می‌کردند. اشکوب بالا نیز همچون اشکوب پایین، چیدمانی با مرکزیت هال ورودی داشت. پنجره‌ها و درهای چوبی با شیشه‌های رنگی -که نور را به خانه دعوت می‌نمودند- تاثیر بسزایی در روح‌بخشی به فضای خانه داشتند. در صحبت با همسایگان قدیمی مشخص شد که در وضعیت ابتدایی بنا تعدادی طاق وجود داشته که در مراحل مختلف بازسازی از بنا حذف شده بودند که خود سرنخی بود برای طراحان که بتوانند بخشی از خاطره‌ی تاریخی بنا را به آن بازگردانند.

اصول تیم طراحی برای بازسازی
1. حفظ هویت بنا و تعریف عملکرد متفاوت و جدید در جوهره‌ای از گذشته‌ی ساختمان
2. تغییر حداقلی در پوسته‌ی بیرونی و کارکرد محله‌ای و همچنین ساختار فضایی داخلی
3. شناسایی، حفظ و بهره‌وری از المان‌ها و تزئینات باقیمانده از گذشته‌ی بنا
4. حذف زوائد و المان‌های آزار‌دهنده
5. بازتعریف عملکردهای جدید موردِ‌ نیاز در دل ساختار کلی ساختمان با ایجاد کمترین تغییرات
6. شاخص‌سازی فضاهای ارتباطی در راستای اهداف معماری
7. ایجاد فضای گلخانه به‌جهت ایجاد نقطه‌ی جذب قوی برای کارمندان در حیاط
8. بازسازی حیاط با حفظ درختان موجود
9. تقویت اتصال فضای خانه و حیاط از طریق کشاندن فضای سبز به داخل و فضای آشپزی به حیاط