نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسندگان دلارام کاردارطهران  1    حمیدرضا قلیچ خانی 2 1 کارشناس ارشد نسخه‌شناسی و مرمت نسخه‌های خطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. 2 دکتری

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسندگان پریا البرزی 1    حسین سلطان زاده  2    سید بهشید حسینی  3 1 گروه معماری،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ایران.

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسندگان مهدی باصولی  1 سمیه امیدواری 2 1 استادیار پژوهش، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران. 2 استادیار گروه معماری، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران.

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسندگان مهرنوش سلطانی 1 صمد سامانیان 2 مهرداد سلطانی 3 1 کارشناس ارشد صنایع‌دستی، دانشکدۀ هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران. 2 دانشیار گروه صنایع‌دستی،

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسندگان امیررضا اسماعیلی قشلاقی  1  محمدرضا بمانیان  2 1 دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. 2 استاد گروه معماری، دانشکدۀ هنر و

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسنده آمنه مافی تبار دکتری پژوهش هنر، گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکدۀ هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران باغ

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسندگان حمید محبی 1  منصوره طاهباز  2 1 پژوهشگر دکتری معماری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. 2 دانشیار گروه ساختمان، دانشکدۀ معماری و شهرسازی،

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسندگان شیما اسلام پور 1  سعید میرریاحی 2  سوزان حبیب 3 1 دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد پروفسور حسابی، دانشگاه آزاد اسلامی، تفرش،

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی نویسندگان نور محمد افشاری 1  بیژن کلهرنیا 2  سید علی نوری 2 1 دانشجوی دکتری، دپارتمان معماری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

بیان مسئله: اجتماعات اقشار مختلف شهروندان، در مکان‌ها و فضاهایی صورت می‌گیرند که به طور کلی فضاهای جمعی نامیده می‌شوند. شهرنشینی ترجمة نیاز انسان به زندگی اجتماعی است. این نیاز در انواع رفتار، به طرق و اشکال گوناگون، با توجه به زمان‌های مختلف خود را نشان داده است. در دورة آل‌بویه شهر شیراز از قشرهای مختلفی تشکیل شده بود که هرکدام از این گروه‌ها اجتماعات خاص خود را داشتند و زیر سایة مدارای امیران آل‌بویه با دیگر مذاهب، و آزاداندیشی نسبی، این اجتماعات را در فضاهای متفاوت یا مشترک برگزار می‌کردند.
هدف پژوهش: این تحقیق با هدف بررسی فضاهای جمعی شهر شیراز در دوران آل‌بویه و نحوة تأثیر آن بر کالبد شهر انجام شده است. همچنین با این فرض که فضای موجود از تسامح امیران آل‌بویه با دیگر ادیان و اقوام باعث پویایی حیات جمعی و مکان‌های شهری شده بود، نقش اقشار مختلف در تولید فضای جمعی بررسی می‌شود.
روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش، روش تفسیرِ تاریخی است. سپس با رویکرد تحلیلی، مکان‌های شهری و محل استقرار آنها در شهر شیراز، معاصر با دورة آل‌بویه بررسی می‌شوند. در این روند ابتدا تعاریف مکان‌های شهری و فضاهای اجتماعی جمع‌بندی خواهند شد و سپس با استفاده از این تعاریف و مستندات برداشت‌شده از منابع دست‌اول، تحقیق در مورد فضاهای جمعی شهر شیراز در دورة آل‌بویه انجام می‌گیرد.
نتیجه‌گیری: مسجدها، بازار، مدارس و مکاتب، کاخ‌های حکومتی، میدان‌ها، خانقاه و رباط، معابر، کنیسه‌ها، کلیساها‌ و آتشکده‌ها فضاهایی هستند که میزبان تعاملات اجتماعی ساکنین شیراز بودند. فضاهایی که اغلب توسط مردم ساخته می‌شد. از داده‌های تاریخی چنین برمی‌آید که این مکان‌ها به‌جز کارکردشان به عنوان یک هویت شهری برای قشرهای مختلف عمل می‌کرده است و محلات زیستی با ساکنان هم‌مسلک در اطراف آن به وجود می‌آمده است. بیشتر این فضاها در قسمت جنوب غرب محدودة تاریخی شهر شیراز قرار داشته‌اند.

بیان مسئله: امروزه بی‌توجهی به مؤلفه‌های مکانی و انسانی و وابسته‌کردن مراکز تجاری معاصر به امور اقتصادی، باعث تقلیل میزان حضور، عدم وفاداری مشتریان، کاهش دلبستگی مکانی و خالی‌شدن مراکز تجاری از افراد شده و این موضوع تداوم حیات مراکز تجاری را با بحران روبه‌رو کرده است. بنابراین تعیین و اکتشاف فاکتورهای اثرگذار در ایجاد و ارتقای دلبستگی به فضای بازار، می‌تواند به بهبود شرایط عاطفی و روحی شهروندان و افزایش کارکرد مراکز تجاری کمک کند.
هدف پژوهش: هدف اصلی این پژوهش یافتن عوامل مؤثر در ایجاد دلبستگی به مکان در بازار و هدف فرعی دستیابی به ارتباط مابین مؤلفه‌های مؤثر با یکدیگر در بازار تجریش است.
روش پژوهش: برای دستیابی به اهداف پژوهش، از روش ترکیبی اکتشافی (کیفی-کمی) استفاده و از طریق راهبرد علی-مقایسه‌ای، میزان تأثیر مؤلفه‌ها بر حس دلبستگی به مکان، بررسی شده است. در روند پژوهش، ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه‌ای-اسنادی، نظریه‌های موجود در زمینة دلبستگی به مکان و عوامل مؤثر بر این حس گردآوری و سپس با اتکا به نتایج تحلیل محتوا، مدل مفهومی پژوهش ارائه شد. سپس براساس داده‌های به‌دست‌آمده از بخش کیفی، پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخت، در جامعة آماری شامل: کسبه، مشتریان و رهگذران در بازار تجریش توزیع شد و با استفاده از آزمون‌های آماری 26 SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد مؤلفه‌های مؤثر در ایجاد دلبستگی به مکان مؤلفه‌های مکانی، انسانی و زمانی هستند و رابطة معناداری میان آنها و دلبستگی به مکان وجود دارد. تحلیل‌ها نشان داد از میان مؤلفه‌های مکانی، عوامل کالبدی مکان و از میان مؤلفه‌های انسانی، عوامل ادراکی، مؤثرترین عامل در ایجاد دلبستگی به بازار هستند. از میان عوامل ادراکی مکان، بیشترین ارتباط مربوط به شاخص خاطره‌انگیزی و سپس هویتمندی و از میان عوامل کالبدی مکان، بیشترین ارتباط مربوط به شاخص دسترسی و سپس فرم و ساختار است.

بیان مسئله: جریان‌های هنری و معماری به عنوان دو مقولة همسان به‌طور مستمر در طول تاریخ با هم همگام بوده و بر یکدیگر تأثیر گذاشته‌اند. در پی شکل‌گیری جریان‌های هنری از اواسط سدة 19 م. در اروپا و آمریکا آثار پدیدارشده و مکتب‌های فکری مرتبط با آنها سبب ایجاد تحولات شگرف در هنرها از جمله معماری از دهة 1940 به بعد در ایران شده است. احتمالاً شاخص‌ترین جریان‌های هنری که اثرات آن بناهای دوران معاصر را برجسته کرده است، تأثیر جریان‌ هنری اکسپرسیونیسم بر معماری دورة پهلوی بوده است؛ عصری که معماری و هنرهای نوین در یک راستا بوده‌اند. قاعدتاً تأثیرگرفتن معماری معاصر ایران از هنرهای نوظهور نشانگر ضرورت این مطالعه است.
هدف پژوهش: هدف از این پژوهش، بررسی نقش جریان هنری اکسپرسیونیسم در معماری معاصر ایران و شناسایی الگوهای معماری اکسپرسیونیسم و بازیابی آنها در بناهای اداری-خدماتی ایران است.
روش پژوهش: پس از بررسی میدانی، نمونه‌هایی موردی انتخاب و سپس با ابزار مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی اسناد به روش تاریخی-تفسیری، به بررسی و تأثیر جریان هنری اکسپرسیونیسم بر معماری معاصر ایران در دورة پهلوی پرداخته شد و یافته‌های این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی ارائه شد.
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد مؤلفه‌های سبک اکسپرسیونیسم در هرسه بعد عینی، عملکردی و کالبدی در بناهای اداری-خدماتی دورة پهلوی قابل مشاهده است و ظهور مؤلفه‌های عینی، نسبت به دو مؤلفة دیگر شاخص‌تر بوده است. پارامترهای پرکاربرد این سبک معماری در بناهای اداری-خدماتی ایران عبارت‌اند از: پلان‌های ساده و اغلب کشیده در امتداد بنا، ترکیب‌بندی متقارنِ نما، سقف شیروانی، فرم ایوان‌ها، تقسیم‌بندی عمودی نما، ریتم مشخص نما با پنجره‌های مستطیل‌شکل و کشیده و طارمی‌های تزیینی.