مسکونی سرمه ، استودیو معماری شماره چهار
موقعیت: ایران، تهران، خیابان شریعتی، خیابان پلیس، کوچه کاویانی
معماران: محمد یوسف صالحی، محمد صادق افشار طاهری، کسری شفیعی زاده
تیم طراحی: هلیا مرادزاده، ایمان اسلامی، ثمین حیدری، نگین رنجبر
اجرا: استودیو معماری شماره چهار
تیم اجرایی: یاسین پور رضاییان، علیرضا یزدی
نظارت: بردیا شفیعی زاده
کارفرما: پیمان شفیعی زاده
مساحت زمین: ۹۰ مترمربع
مساحت زیربنا: ۷۰ مترمربع
عکس: پیمان امیرغیاثوند
اتمام پروژه: ۱۳۹۸
پیمان و پرستو هر دو هنرمندند. از دید ما، در طراحی های آنها باز تعریف ساختار ها با نگاهی انتقادی بر عادات، رفتارها و باورهای عرف به چشم میخورد. “عرف” قانون نانوشته ای است که با صرف نظر از درستی یا نادرستی آنها از سوی افراد یک جامعه پذیرفته می شود.
فکر کردیم تا این کانسپت را برای طراحی خانه ی آنها نیز به کار بگیریم، جوهره ی هر فضا را در کنار شرایط پروژه قرار دهیم و از این الگوریتم خروجی بگیریم نه از معیار و هنجار ها. از سویی دیگر، از نظر ما خانه به مثابه کنجی امن است که به انسان مجال پیدا کردن “خود عریان” خود را از پس پوشش های مادی ذات، فراهم میکند. تجلی سرای عشق است و بی پیرایگی و صداقت صفت اصلی عاشق.
اجازه دادیم هر فضا بر اساس دیاگرام کاربری اش و بدون توجه به قوانین و عرفها، تشکیل شود. مصالح نیز به طور خالص، شخصیت مختص به خود را به نمایش میگذارد. نورپردازی به کمک این نمایشگاه حجم و رنگ و بافت می آید تا کاراکتر ها بهتر نقش خود را بازی کنند. تغییر در مقطع معمول اتاق خواب و انتقال تخت خواب ها به ارتفاع باعث ایجاد پتانسیل های ویژه و تجربه زیسته ی متفاوت شد.
متریال های غیر معمول این خانه مانند موزاییک کف، درهای آهنی و سقف های مشجر سرویس ها به این نگاه انتقادی به انتخاب متریال مناسب صحه نهاد و همنشینی دل انگیزی از مصالح طبیعی را به همراه داشت که سلیقه کارفرما را جلب میکرد. برخی از خواسته های کارفرما؛ تخصیص حداقل فضا برای اتاق ها، سرویس های بهداشتی و لاندری، استفاده مصالح و جزییات اقتصادی، مقدار زیادی فضای کمد و انبار، حمام مجزا برای اتاق پیمان و پرستو، و همچنین فضای بازی برای اتاق سرمه، دخترشان، بود.
از جمله فکر های اولیه برای شروع طراحی تغییر ارتفاع حیاط، حدود ۲ متر و هم سطح کردن آن با فضای داخلی برای ایجاد یکپارچگی فضای داخلی و حیاط ، تغییر محل آشپزخانه برای ایجاد سیکولاسیون مناسب بود. جزییات خاص پنجره ها نیز برای ایجاد حداکثر اتصال فضای داخل با حیاط انتخاب شد. همچنین دیتیل در های آهنی بر اساس فضای محدود لاندری و سرویس میهمان طراحی شد.
اتاق سرمه یکی از فضاهای شاخص طراحی بود، فضای بازی، خواب، دیوار نقاشی، طراحی درِ اتاق با مقیاس کودک و… با دقت طراحی شد. تغییر ندادن ابعاد لکه ی فضا های خدماتی و اتاقها الارقم اضافه شدن دو کاربری جدید به آن (لانری و سرویس بهداشتی اتاق اصلی) نیز یکی از چالش های طراحی بود که فضاهایی به شدت محدود ایجاد می کرد. تجربه پروژه سرمه به صورتی متفاوت خط فکری ما در باز تعریف معماری ایرانی در فضا هایی به روز و همخوان با زندگی مدرن را پیشبرد.