خانه پلاک یک | گروه معماری CPMC
موقعیت: ایران، اصفهان
معماران: حسام عندلیب، رزا عطارد
تیم طراحی: علی جابری
مساحت زمین: ۳۲۴ مترمربع
مساحت ساخته شده: ۳۳۰ مترمربع
عکس: امیرمسعود اقارب پرست
سال: ۱۳۹۵
خانه پلاک یک در شهر گلپایگان یکی از شهرهای درحال توسعه استان اصفهان واقع شده است. سایت پروژه در یکی از خیابان های در حال توسعه ای از این شهر قرار گرفته که در سال های اخیر بواسطه ی تبدیل اراضی کشاورزی به منطقه مسکونی توسعه یافته است. مانند هر پروژه ی ساخت و ساز، این پروژه نیز تحت تأثیر عوامل و نیروهای محرکه ای قرار داشت که شخصیت آن را شکل داده و ما در ادامه برخی از این عوامل و نیروها را ذکر خواهیم کرد:
۱ _ نسبت های مختلف سایت در مقایسه با ساختمان های معمولی
۲ _ استراتژی برنامه ریزی متفاوت در مقایسه با الگوهای معمول طراحی پلان
۳ _ محدودیت های همسایگی که بر شکل ساختمان تأثیر می گذارد
در ادامه به طور کامل عوامل فوق را توضیح خواهیم داد:
اگرچه اکثر زمین های مسکونی موجود در منطقه به شکل مستطیل و با نسبت ۱: ۳ است، اما زمین پروژه ی حاضر دقیقاً به شکل مربع و با ابعاد ۱۸×۱۸ متر قرار دارد. طبق قوانین و ضوابط ساخت و ساز شهرداری، مالک مجاز بود تا ۶۰ درصد از بخش شمالی زمین را بسازد. طبق این قانون، زمینی با نسبت ۱: ۳ حیاطی با نسبت ۱: ۱.۲ خواهد داشت اما زمینی با نسبت ۱: ۱ با حیاط با تناسبات ۱: ۰.۴ رو به رو خواهد شد. بنابراین این امر منجر به ایجاد ساختمانی شد که به دیوارهای حیاط نزدیک هستند و بدین ترتیب حریم خصوصی برای کاربران کاهش یابد. به علاوه موجب شد تا حیاط کوچک تر به نظر رسد.
طراحان جهت مقابله با این مشکلات از برخی استراتژی ها و فنون طراحی استفاده کردند. به عنوان مثال برای این که حیاط در نگاه اول کوچک به نظر نرسد، یک فضای پیش ورودی از خیابان رو به حیاط با زاویه قائم افزودند تا افراد در هنگام ورود به ساختمان با یک حیاط بزرگ روبرو شوند. با این شیوه درب به جای باز شدن رو به عرض، در امتداد طول حیاط باز می شود.
چالش دیگر این پروژه سازماندهی نیازهای فضای داخلی آن بوده است. در شرایطی که تقریباً تمام ساختمانهای مسکونی بدون در نظر گرفتن خواسته و نیاز ساکنان با استفاده از الگوی کلیشه ای واحد برنامه ریزی شده اند، این پروژه از استراتژی دیگری استفاده کرده است.
طرح های معمول کلیشه ای بدین صورت است که یک سالن بزرگ به عنوان سالن نشیمن، سالن پذیرایی در نظر گرفته شده و سایر فضاهای مورد نیاز مانند اتاق خواب و آشپزخانه را در اطراف این منطقه قرار می دهند. اما چنین الگویی در این پروژه به دلیل کمبود قدرت در تشخیص فضاهای خصوصی و عمومی خانه در موارد لازم رد شده و طراحی پلان بر اساس ایده تفکیک فضاهای خصوصی و عمومی خانه و مفصل قرار دادن فضاهای خدماتی شامل آشپزخانه و سرویس بهداشتی و ورودی ساختمان شکل گرفت.
شهر گلپایگان در مجاورت معادن سنگی عباس آباد واقع شده است. استفاده از سنگ برای ساخت و ساز ساختمان ها بسیار مقرون به صرفه است و دسترسی به نیروهای اجرایی در این رابطه نیز آسان تر است. بنابراین استفاده از سنگ به عنوان ماده اصلی انتخاب خوبی به نظر می رسید. در کنار این سنگهای سفید، استفاده از چوب ترمس جلوه جالبی به نما می بخشد. برای جبران کمبود حریم خصوصی که قبلاً ذکر شد و همچنین کنترل ورودی نور برای پنجره های بزرگ آن، از این ماده برای ساختن لوورهای متحرک در جلوی پنجره ها استفاده شده است .