ویلای شریفی | استودیو HJ
موقعیت: ایران، تهران
معمار: حمید جعفریان
اجرا: ارسلان شریفی
رویکرد اصلی طراحی در این پروژه بازسازی بنا با حداقل تغییرات در وضع موجود است، در حالی که هنوز به فضای آن معنا می بخشد. می توان استدلال کرد که فضا و مکان در یک ساختمان معماری با هم آمیخته شده اند و ارتباط آنها در مقایسه این دو دسته و بررسی ویژگی های آنها آشکار می شود. قسمتی از فضا که در ذهن ما می ماند و گاهی به حافظه جمعی تبدیل می شود، در فلسفه و نظریه فضا مکان نامیده می شود. بنابراین، درک فرایند تبدیل فضا به مکان از طریق سلسله مراتب درونی این حس ضروری است که به تدریج این موضوع بر اساس سطح ارتباط انسان با محیط، از جمله حس مکان، هویت مکان و تجلی تعلق به مکان پرداخته شود.
توجه به کیفیت فضای ایجاد شده پس از بازسازی از مهمترین اهداف این پروژه است. در این راستا، بحث در مورد درک فرآیند تبدیل فضا به مکان و سلسله مراتب داخلی شکل گیری تدریجی این احساس در انسان بر اساس میزان ارتباط او با محیط زیست بسیار مهم است. این حس ارتباط شامل حس مکان هویت محل و تجلی آن به عنوان حس تعلق به مکان است. تمرکز بر کیفیت فضایی ایجاد شده پس از بازسازی یکی دیگر از مهمترین اهداف این پروژه است. تغییرات مکان ها و بهینه سازی فضاها با توجه به افزایش ارزش خاطره انگیزی و خوشایند بودن آن به طور قابل توجهی در تبدیل فضا به مکان کمک می کند. یکی از عوامل تأثیرگذار در سازمان فضایی ویلای شریفی توجه به مقیاس و تناسب فضایی، ارتباط بصری و حرکتی بین مناطق مختلف ساختمان است. این تغییرات بر اساس دسته های زیر در نظر گرفته شده است:
۱_ جابجایی، حذف و افزودن فضاها و افزایش دامنه طرح با توجه به نیاز کارفرما.
۲_ افزودن عناصر شکل دهنده فضا، مانند شکل دادن به سقف های شیب دار و اجرای سایبان ها.
۳_ ایجاد و اصلاح فضاهای باز و نیمه باز به صورت تراس.
۴_ ایجاد، تغییر و اصلاح ارتباطات عمودی. افزودن آسانسور به ساختمان و تغییر جزئیات راه پله اتصال بین طبقه همکف و طبقه اول، به منظور باز کردن فضا.
توسعه نقشه های اولیه ویلا به ایجاد یک رابطه ملموس بین فضای باز و بسته کمک می کند. برای این منظور، احیای فضای بیرونی آشپزخانه و همچنین استفاده از سقف بالای رختکن، فضاهای داخلی و خارجی را بیشتر به هم متصل کرده و به کاربران امکان می دهد تجربه فضایی جدیدی را تجربه کنند. اجرای سایبان ها در قسمت غربی، جدا از حذف نور ناخواسته، فضایی ایجاد کرده است که در ساعات مختلف روز نور و سایه را تشکیل می دهد و تنوع بصری را فراهم می کند. در نظر گرفتن محدودیت های اقتصادی کارفرما و اتمام بازسازی در کوتاه ترین زمان و با بهینه ترین هزینه، یکی دیگر از اهداف پروژه بود.
به منظور ایجاد حس مکان و هویت در فضاهای بصری، آجر به عنوان یک ماده به یاد ماندنی برای پروژه انتخاب شد. در این راستا، با نگاهی مدرن به آجرکاری سنتی مانند چیدمان فخر و مودیان چهاربند، جزئیات مدرن این چیدمان ها طراحی شد. در فضای داخلی با تغییر بافت و رنگ آجرها، با استفاده از تکنیک شعله، متریال جدید و منحصر به فردی ایجاد شد که منجر به افزایش کیفیت فضایی محیط شد. همانطور که در بالا ذکر شد، مأموریت معماری، تا آنجا که ممکن است، تبدیل یک فضا به مکان یا به عبارت دیگر، آشکار ساختن معانی بالقوه موجود در یک محیط است. باید در نظر داشت که ایجاد مکان بدون ایجاد حس تعلق، بی معنی است. این احساس است که از رابطه فرد با محیط نشأت می گیرد و بر اساس ارزش ها و باورهای او ساخته شده است، با گذشت زمان عمیق تر و توسعه می یابد.