ساختمان مسکونی پنج خانه | امیرفرشاد غفارزاده
موقعیت: ایران، اصفهان
معمار: امیرفرشاد غفارزاده
عکس: فرشید نصرآبادی
مساحت: ۱۸۶۰
سال آغاز پروژه: ۱۳۹۱
سال اتمام پروژه: ۱۳۹۵
طراح شرح پروژه ی حاضر را با جمله ای از زبان معمار معروف معاصر (رابرت ونتوری) آغاز کرد.
” یک معماری ارزشمند، سطوح معنی و ترکیب های متمرکز و مختلفی را در بر می گیرد و فضاها و عناصر آن در جهات متعددی به طور همزمان قابل مطالعه و اجرا می باشند. با این حال، یک معماری پیچیده و متضاد، تعهد خاصی نسبت به کل دارد و می بایست دربردارنده ی وحدت مشکل تنوع باشد تا وحدت آسان محدودیت.”
در معماری ایرانی مسکن “برنامه ای پیچیده” به حساب می آید، در صورتی که بپذیریم که این پیچیدگی جزو لاینفک زندگی باشد. الگوی مسکن ایرانی _ چه در کلیات چون سازماندهی، خلق فضا و عملکرد، چه در جزئیاتش همچون رنگ، نور، متریال و تزئینات و به علاوه در ارائه ی مفهوم ساکن شدن و سایر آداب و رسوم آن_ در مقیاس های مختلف و همچنین سطح اقتصادی همواره سعی داشته تا به آن ها پاسخ دهد. اما باید اضافه کنیم که دو اتفاق عمده موجب دگرگونی بزرگی در ایجاد مسکن معاصر کرده و بر میزان پیچیدگی آن افزوده است. این دو اتفاق عمده به شرح زیر می باشند:
۱ _ اولین اتفاق ایجاد تغییر عمده در الگوی شهرسازی و به دنبال آن “ریخت شهر” و تبدیل الگوی درون گرا به برونگرا بود که موجب شد تا معماری مسکونی به عنوان تشکیل دهنده ی ۹۰ درصد از توده ی شهر دارای بدنه ی شهری شده و با نفوذ عرصهی عمومی شهر در آن، کیفیت شهری پیدا کند.
۲ _ ایجاد تغییر در الگوی معماری: همانطور که می دانید الگوی آپارتمان در معماری ایرانی پیشینه ای نداشت. اما با تغییر سبک زندگی در دنیای مدرن و ورود آپارتمان در زندگی شهرنشینی ۴ ویژگی را به همراه آورد که به شرح زیر می باشد:
_ تراکم و ایجاد توسعه ی عمودی که متفاوت از توسعه و کیفیت افقی موجود در معماری ایرانی بود.
_ برونگرایی و دید به بیرون که معمولا به نمای بناهای روبرو و پشتبام های بدمنظره منتهی میشود.
_ ایجاد ساده سازی در سازماندهی فضا که نسبت به الگوی پیچیده ی سنتی تنوعش را کاهش می دهد.
_ در نهایت افزودن عرصه ی “نیمه عمومی” به عرصه های عمومی و خصوصی متداول در ساختمان های مسکونی
تضاد ایجاد شده به واسطه ی این تغییرات میان عواملی مانند درونگرایی و برونگرایی (سادگی و پیچیدگی/ شهری و خصوصی/ خصوصی و نیمهعمومی/ عمودی و افقی/ بیرون و درون) فرایند خلق معماری مسکن معاصر در ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داد. از این رو، رویکرد طراحان جهت طراحی این ساختمان مسکونی این بود که بتوانند به واسطه ی طراحی مسکن در سه مقیاس متفاوت میان این عوامل متضاد ارتباط ایجاد کنند که به شرح زیر می باشد:
_ در مقیاس شهری (عرصه ی عمومی)
_ در مقیاس بنا (عرصه ی نیمه عمومی)
_ در مقیاس واحدها (عرصه ی خصوصی)