خانه سپرو، استودیو معماری فرامتن
موقعیت: ایران، استان اصفهان، شهر نایین، روستای سپرو
معماران مسئول: نسترن نصیری، حسن اسناوندی
تیم طراحی: نسترن نصیری، حسن اسناوندی، سوگند خطیب پور
اجرا: علیرضا قاسمی
نظارت: حسن اسناوندی، نسترن نصیری
سازه: احسان اخوه
تأسیسات برقی: حسن طاهرآبادی
تأسیسات مکانیکی: حسان طاهرآبادی
گرافیک: سوگند خطیب پور، حامد جوادی
مساحت زمین: ۲۶۰ مترمربع
مساحت زیربنا: ۲۲۰ مترمربع
عکس: علی قلمبر، فاطمه اخلاقی
اتمام پروژه: ۱۴۰۳
سپرو روستایی در نزدیکی شهر نایین در استان اصفهان و در فاصله 160 کیلومتری شهر یزد است. این روستا به لحاظ فرهنگی و اقلیمی به استان یزد شباهت بیشتری دارد: لهجه مردم، بافت روستا و اقلیم. وجه تسمیه کلمه سپرو، مکانی‌ست که از سه طرف آن آب جاری بوده که امروزه با کمبود آب همراه است. زمین مورد نظر با مساحت220 مترمربع در آخرین پلاک روستا قرار دارد که از سمت غرب با کوه‌های اطراف و از سمت شرق با همسایگی مسکونی همجوار است. گذر باریکی نیز در ضلع شمال و جنوب زمین قرار دارد.
۱.بوم (Region)
۱-۱- بافت و آرکی‌تایپ: آرکي‌تايپ‌ها، که حاصل تجربه جمعي انسان در طي سال‌ها بوده و در حافظه پنهان ناخودآگاه جمعي ذخيره مي‌گردد و مي‌تواند در برقراري رابطه با گذشته موثر باشد. با مطالعه و مشاهده روستا و ساختمان‌هاي موجود قديمي همجوار، متوجه شدیم يکي از مشخصه‌هاي اصلي ساختمان‌ها، سقف منحني‌شکل است که به عنوان يک آرکی‌تایپ در بناهاي روستا به کار رفته است. هماهنگي با کانتکست، يکي از دلايل انتخاب قالب فضايي طاقی‌شکل براي خانه سپرو بود.
۲-۱- اقلیم: سقف ناصاف و منحنی در اقلیم گرم و خشک به سبب سایه‌اندازی مناسب بر سطوح خارجی و همچنین دوپوسته بودن، می‌تواند سبب آسایش حرارتی داخل و مصرف کمتر انرژی شود.
۲. اقتصاد (Low Budget)
دهیاری روستای سپرو، وامی را به مالکان زمین‌های تفکیک شده در روستا اختصاص داده تا بتواند از این طریق به توسعه هر چه سریعتر روستا کمک کند. با توجه به بودجه پایین برای ساخت، تلاش کردیم با انتخاب متریال‌های ارزان، استفاده از نیروی کار محلی و همچنین استفاده از صنایع بومی منطقه ساختمانی کم هزینه با بودجه‌ای حدودا هر مترمربع 200 دلار بسازیم.
۳. صنایع دستی (Craftmanship) :
امروزه صنایع دستی می‌تواند حلقه اتصال معماری و اجتماع باشد. حصیربافی با ترکه‌های درخت ارغوان که يک درخت خودرو است که در دامنه کوه‌ها رشد می‌کند، یکی از صنایع دستی مهم در نایین و روستاهای ایران است که در این سال‌ها مورد فراموشی واقع شده است. در خانه سپرو تلاش کردیم به منظور توسعه صنایع محلی و ایجاد کسب و کار برای هنرمندان بومی، از این صنایع دستی در ساخت پنل‌های چوبی با ترکه‌های ارغوان برای سایه‌اندازی در فضای داخلی استفاده کنیم. به منظور کاهش شدت آفتاب و سايه‌اندازي به دنبال پوششي براي پنجره‌ها بوديم به طوري که نور فضا تحت تاثير قرار نگرفته و از نظر نوع متريال در تضاد با ساختمان نباشد. همچنين در حالت بسته، مانع از تهويه طبيعي و نفوذ هوا به داخل نشود.
با توجه به اینکه پروژه در آخرین پلاک روستا در مجاورت کوه‌های غربی ساخته شده است، تلاش کردیم نقطه‌ای در انتهای بافت روستا نباشیم. متریال پروژه را “کاهگل” همرنگ بافت روستا و کوه‌های اطراف انتخاب کردیم تا ساکنین روستا تصویری همگن با بافت در انتهای گذر مشاهده کنند. با انتخاب این متریال علاوه بر دستیابی به یک نمای یکپارچه، توانستیم توسط کارگر و پیمانکار روستایی هزینه‌های ساخت پروژه را کاهش دهیم.
۴. حس (Sence) :
حس، راه ارتباط انسان با فضا است و بر کیفیت آن می‌افزاید. تجربه زندگی در خانه با فعالیت‌های متفاوتی از قبیل نشستن، آشپزی کردن، لمس کردن و … صورت می‌گیرد. تجربه حسی در فضای خانه حافظه حسی ما را پر کرده و خانه را در ذهن ما ماندگار می‌کند. تغییر میزان نور در فضای داخلی، لمس کاهگل در دیوار خانه، راه رفتن بر روی آجر و نشستن بر روی تشکچه‌هایی که در فاصله کمتری از سطح زمین قرار گرفته، عواملی است که تجربه‌های حسی متفاوتی را در خانه سپرو برای ساکنین آن فراهم می‌کند.
