ساختمان اداری میان | بهناز سرتیپی ، محسن کفایی

این پروژه شامل بازسازی طبقه ی همکف ساختمان اداری یک انبار سنگ با مساحت ۷۰ مترمربع می باشد که در شهرک صنعتی محمود آباد اصفهان قرار گرفته است. کارفرمای پروژه از طراحان خواست تا در فضای موجود سه اتاق با کاربری اداری، اتاق جلسات و یک سالن غذاخوری طراحی کنند. وی از طراحان خواست تا اتاق جلسات به گونه ای طراحی شود تا بصورت مرسوم مبلمان نگردد و فضایی راحت و صمیمانه ایجاد شود. اولین سوالی که در طراحی این پروژه برای طراحان مطرح شد این بود که با توجه به محدودیت فضای موجود، چگونه می توانند در عین حفظ یکپارچگی فضا، خواسته ها و نیازهای کارفرما را پاسخ دهند؟

طراحان با در نظر گرفتن عملکرد پروژه (انبار سنگ) از سنگ کوپ (بلوک های سنگی استخراج شده از معدن سنگ) ایده گرفته و به عنوان الگو و جهت تقسیم بندی فضا، (به جای استفاده از دیوار به عنوان عنصر جداکننده) یک حجم با الگوی بلوک سنگ در درون فضای اصلی در نظر گرفتند که فضا را به دوبخش تقسیم می کرد. در ادامه توده ی حجم افزوده شده را خالی کرده و فضای موجود را به سه بخش (اداری، جلسات و غذا خوری) تقسیم بندی کردند.

همانطور که در الگوی معماری ایرانی سه عنصر حیاط، ایوان و شاه نشین سلسله مراتب فضایی را شکل می دادند، در بازسازی این پروژه نیز طراحان سعی بر بازتولید این الگوی فضایی پرداخته و کیفیت فضایی مطلوبتری را در اختیار کاربر قرار دادند. همانند الگوی معماری ایرانی (حیاط، ایوان، شاه نشین) که همواره فضایی میانجی (ایوان) به عنوان حلقه واسط، فضای درون و بیرون را به یکدیگر پیوند داده، در بازسازی این فضای اداری نیز منطبق با همین الگو و با ایجاد فضایی میانی چون ایوان به باز تعریف این مفهوم فضایی پرداختند. علاوه بر این موارد، با استفاده از الگوی سنگ کوپ به خالی نمودن بخشی از فضای داخلی و جداره بنا پرداختند. در نتیجه فضایی حائل میان درون و بیرون پروژه ایجاد شد. در نتیجه به جای ایجاد یک جداره باریک، مطلق و گسسته به عنوان مرز درون و بیرون، یک مرز سیال، گسترده و پیوسته به صورت فضا شکل گرفته است.

افزون بر بازتولید مفهوم فضایی ایوان، فضای “میان” به عنوان یک فضای حائل منجر می شود تا افراد نا آشنا برای رفتن به بخش های مختلف درنگ بیشتری داشته و نتوانند به طور مستقیم تا بخش انتهایی مجموعه نفوذ کنند. این فضای حایل به صورت یک فضای تقسیم شفاف است که با ایجاد محدودیت مسیر مستقیم حرکت، باعث فیلتر شدن و ایجاد حریم خصوصی برای سایر بخش ها می شود، به طوری که سایر افراد خود را به مجاز به عبور از آن برای ورود به سایر بخش ها نمی دانند. همچنین فضای بلورین نقطه اتصال دو محور حرکتی عمود بر هم می باشد. محور طولی از قسمت ورودی آغاز شد و موجب پیوند بخش های مختلف (اداری، جلسات و غذاخوری) به همدیگر شد و محور عرضی نیز حرکت از فضای اصلی (فضای جلسات) به فضای سبز بیرون را امکان پذیر می سازد.

با توجه به این که فضای مورد نظر صنعتی بوده و چالش های و تنش های مختلفی با توجه به ماهیت کار وجود داشت، طراحان سعی براین داشتند تا فضای داخلی این پروژه ر ابه گونه ای طراحی کنند تا علاوه بر کاهش استرس و تنش های موجود، محیطی آرام، زیبا و چشم نوازی را برای کاربران طراحی کنند. بدین ترتیب طراحان رنگ آبی را برای دیوارها در نظر گرفتند زیرا می خواستند هیجانات را کاهش داده و آرامش ایجاد کنند تا بدین ترتیب بارهای منفی ذهن کاربران تخلیه شده و فضای متعادلی را ایجاد کنند.
همچنین طبیعت قاب شده توسط فضای بلورین تجربه بصری چشم نوازی را در اختیار کاربر فضا قرار داده و او را به رفتن به سمت فضای باز مشتاق می سازد، امکانی که محور عرضی تعریف شده در پروژه در اختیار کاربر فضا قرار می دهد تا به راحتی بتواند ضمن برقراری ارتباط فیزیکی با طبیعت برای لحظاتی از تنش و استرس به دور باشد