خانه باغی در فراشاه ، زیبا آذر
موقعیت: ایران، یزد، فراشاه
معمار مسئول: زیبا آذر
تیم طراحی: استودیو کانتکست
پرزانته: مرجان فقهی- زهرا زارعین- نسیم کبیری-امیر رضا نصوحی
عکس: استودیو دید
سال طراحی: ۱۴۰۰
وضعیت پروژه: ساخته نشده – کانسپت
جوایز: برنده جایزه Tubądzin Design Awards دربخش CultureFORMدر 1stage
shortlist در جایزه بزرگ villa در سال 1400
فینالیست جایزه 2A در سال 2021
اصالت و هویت هر منطقه از کنکاش در معماری و مردم ِ آن قابل دستیابی است. هویت یک شهر و مردمش ارتباطی نزدیک با معماری ِ سیما و کالبد شهر دارد .دلیل این هویت بخشی دو جانبه میتواند این باشد، که مردم با نیروی فکری و جسمی خود شکل دهنده معماری خود بوده اند و ابنیه نیز با توجه به ویژگی های خاص ِخود، شکل دهنده بخشی از رفتار های اجتماعی مردم بوده است. این تاثیر دوگانه ی مردم ِ معمار و معماری ِ ابنیه بر یکدیگر در مناطق کویری به دلیل محدودیت ها و استمداد های خاص کویر، رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است و معمار ی مناطق کویری را لایق معمار ی ِمردمی کرده است . اما با نگاهی گذرا به مشکلا ت پیش آمده در بافت روستای تاریخی فرا شاه (که در نزدیکی یزد واقع شده است ) به سهولت میتوان جای خالی مردم در ساخت محیط شان را احساس کرد. به گونه ای که نه تنها عاملیت مردم به طور کلی حذف شده ، بلکه مشارکت آن ها نیز به حداقل رسیده است از سوی دیگر سیما ومنظر روستا به سبب تحولات ماشینی و ساخت بنا های بی هویت در دهه های اخیر دچار صدمات بی شماری شده است . تا بدانجا که بخش هایی از آن متروکه و یا حتی مخروبه شده و به دلیل پویا نبودن روستا و نبودن شغل مناسب ،ساکنین آن مهاجرت کرده اند.
از سوی دیگر مشارکت عمومی مردم ذاتا امری مطلوب به شمار می آید. در حققیت روش مشارکت عمومی به دنبال خلق فضایی است که به شایسته ترین وجه ممکن پاسخگوی نیاز ها و فعالیت های انسانی باشد.
مردمان روستا نیز بیش از هر فرد دیگری بر نیاز های خود اشراف دارند و ما به ازای ِفضایی آن را درک میکنند .آن ها به دور هم جمع می شوند، فرصت مشارکت و تصمیم گیری در مورد محیط پیرامونشان را پیدا می کنند ،حس تعلق میان مردم و محل زندگی شان قوی تر می گردد و در نهایت این حس تعلق به مکان، مانعی برای مهاجرت از روستا میشود.
از همین منظر ما یکی از ساده ترین الگوهای زندگی برای ساخت خانه باغ ها را برای نسل جوان و بافت جدید فراشاه ارایه دادیم . که نه تنها مردم در ساخت خانه ها و محیط شان مشارکت کنند ، شغل ایجاد شود و کسب درآمد کنند، بلکه این الگو هماهنگ با هویت و کالبد روستای کهن فراشاه و نیاز های روز جوانان و روستاییان باشد.
در این الگو، فضایی چند منظوره برای اسکان توریست در طبقه ی دوم در نظر گرفته شده تا بتواند، راهی برای امرار معاش روستاییان باشد و روستای فراشاه را به عنوان نقطه ی گردشگری پویا و زنده نگاه دارد . همچنین این فضای چند منظوره در زمان فقدان توریست ، مکانی برای آماده سازی محصولات دامی و محصولات باغ های انار روستاییان است.